آران و بيدگل از شهرهاى استان اصفهان در 51 درجه و 28 دقيقه و 43 ثانيه طول جغرافيايى و 34 درجه و 14 دقيقه و 12 ثانيه عرض جغرافيايى و در شش كيلومترى شمال شرقى كاشان قرار دارد..
اين شهرستان از شمال به درياچه نمك و استانهاى سمنان و قم از غرب به شهرستان كاشان از جنوب به نطنز و از شرق به اردستان محدود و از طريق دو جاده اصلى به كاشان و شبكه راههاى اصلى كشور مرتبط مى‌شود.
ارتفاع اين شهر از سطح دريا بين 898 تا 917 متر در نوسان است و ارتفاع متوسط آن در حدود 904 متر است. هرچه از شمال و مغرب به سمت جنوب و مشرق برويم به ارتفاع زمين افزوده مى‌شود. بنابراين، شيب عمومى منطقه از جنوب و مشرق و سمت شمال و مغرب است. اين امر به‌دليل وجود چاله نمك (درياچه نمك) در شمال و ارتفاعات كركس در جنوب و مغرب و نوار بندريگ در سمت مشرق شهر است.
آب و هواى اين منطقه گرم و خشك با تابستانهاى گرم و زمستانهاى سرد و خشك بوده و حداكثر دماى هوا در تابستان به 40 درجه سانتيگراد و حداقل برودت در زمستان به 7 درجه سانتيگراد مى‌رسد.
به لحاظ كويرى بودن منطقه، 2000 كيلومتر مربع (31% مساحت شهرستان) را تپه‌هاى شنى فراگرفته كه در اصطلاح ى به آن «بندريگ» مى‌گويند.
علاوه بر شغل كشاورزى و دامپرورى، قالى آران و بيدگل از شهرت جهانى برخوردار و براساس سرشمارى اخير تعداد دارهاى قالى شهرستان بيش از 13 هزار دستگاه مى‌باشد كه نمونه‌اى از ذوق هنرى كويرنشينان است.
اقليم گرم و خشك و نامنظم، از يك سو، و وجود گسل‌هاى فعّال، از سوى ديگر، آران و بيدگل را مستعد وقوع برخى بلاياى طبيعى نموده است.
كشاورزى آران و بيدگل با وجود شرايط نامناسب خاك و كمبود آب، با سخت‌كوشى مردمان اين ديار، وضعيت تقريباً مناسبى دارد. امروزه اين منطقه با دارا بودن 3500 هکتار سطح زیر كشت پسته و دارای رتبه تخست تولید در استان اصفهان، 3500 تن كشت گندم و 1200 تن كشت پنبه و 120 هكتار كشت دانه‌هاى روغنى جايگاه درخور توجهى در كشاورزى دارد.
در سال 1386 ش، بهره‌بردارى از مجتمع فولاد كوير در منطقه آران و بيدگل آغاز و محصولات توليدى آن، به بازار فروش عرضه شد.ميزان توليد سالانه مجتمع فولاد كوير آران و بيدگل 350 هزار تن در سال است. فاز دوم این شرکت در سال 1395 با ظرفیت 550 هزار تن در سال راه اندازی گردید.خط توليد اين مجتمع،يكى از پيشرفته‌ترين و پربازده‌ترين خط‌هاى موجود در جهان محسوب مى‌شود كه توسط يك شركت معتبر ايتاليايى آماده و راه‌اندازى شده است.
ملا حسن آرانى در كتاب شرح زندگانى خويش به نقل از ميرزا صفى قمى در كتاب خلاصه‌البلدان، آران بن قاسان بن اكبر را كه پدر او قاسان كبير بوده و اساس كاشان را نهاده، بانى و موسس قريه آران مى‌داند.
در كتاب محاسن اصفهان و كتاب تاريخ قم، بيدگل را ويگل مخفف ويدگل، وگل و بدگل آمده است كه «وى» به زبان اوستايى به‌معناى «شهر آباد»، بيدستان «شهرستان»، اردبيل «ارد + ويل = شهر مقدس»، بوده و بيدگل به‌معناى شهر سرسبز و آباد معرفى مى‌شود.
آران و بيدگل تا اواخر دوره قاجار، دو قصبه بزرگ بودند كه گرداگرد هريك از اين دو، برج و بارو و حصار دفاعى جداگانه‌اى كشيده شده بود و در مجاورت يكديگر قرار داشتند. پس از دوران قاجار نيز، براساس قوانين تقسيمات كشورى، هر كدام، داراى شهردارى جداگانه بودند. با توجه به اينكه به مرور زمان و در اثر توسعه شهرى، به يكديگر متصل و در فاصله يك خيابان و يك مسير مشترك قرار گرفتند، در اوايل دهه پنجاه شمسى، در يكديگر ادغام و از لحاظ قوانين كشورى به‌صورت يك شهر درآمدند. شاردن، سياح فرانسوى كه در دوران صفويه در قرن يازدهم هجرى به ايران سفر و از اين ناحيه ديدن كرده است، در سفرنامه خود آورده كه در آران 2000 باب خانه و 600 باغ زيبا وجود دارد و 1000 نفر كارگر ابريشم كار در آن به كار و فعاليّت اشتغال دارند.
زبان مردم اين شهرستان فارسى رايج اما داراى لهجه‌هاى متفاوتى است و زبان ى آران و بيدگل در زمره زبانهاى پهلوى قديم به‌شمار مى‌رود.
نژاد مردم آران و بيدگل از نژاد اصيل آريايى است و اختلاط آن با نژادهاى اقوام مهاجم تازى و ترك بسيار ناچيز بوده است.
آران و بيدگل در طول تاريخ همچون دو بار بوده‌اند كه در ساحل درياى كوير زيسته‌اند. با وجود آنكه فاصله اين دو شهر حداكثر حدود 200 متر است، تفاوت لهجه و آداب و رسوم در آنها آشكار است.
درباره دين و آيين مردم آران و بيدگل تا زمان ظهور مكتب اسلام اطلاع چندانى در دسترس نيست. اما آنچه مسلم است با طلوع خورشيد اسلام ساكنان اين منطقه از جمله اولين مناطق مركزى بودند كه به اسلام گرويدند و به خاندان رسالت و امامت عشق ورزيده‌اند.
قرار گرفتن آران و بيدگل در ميان شهرهاى مذهبى رى، قم و كاشان و نيز مهاجرت و اقامت سادات و علويان از حجاز و عراق به اين مراكز و وجود بقاع متبرك و زيارتگاهها در اين شهرستان از نشانه‌هاى آشكار گرايش به اسلام محمّدى، تشيع علوى و مذهب جعفرى بوده است.
ساكنان كوير بهطور عام و بويژه اهالى آران و بيدگل مردمانى مهربان، قانع، مهمان‌نواز و مقاوم مى‌باشند. حضور در زيارتگاهها و امامزاده‌ها، زيارت اهل قبور و برپايى مجالس و محافل دينى از رسوم پسنديده مردم اين منطقه است.
سابقه تشيع و ريشه‌هاى عميق اعتقادى مردم و ارتباط قوى و استوار آن با علما و رهبران دينى درحوزه علميه قم، از مهمترين عوامل زمينه‌ساز در ايجاد حركتهاى انقلابى بوده است.
با آغاز نهضت بزرگ 15 خرداد 1342 ، همراه با چند شهر بزرگ كشور مثل تهران، قم و … اين منطقه نيز دوره‌هاى سخت مبارزه و مقاومت را سربلند و افتخارآميز پشت سر گذاشت و از آن پس با جانبازيها و رشادتهاى كم‌نظير خود نقش مهمى ايفا نموده است به گونه‌اى كه شمار بالاى شهدا، مفقودان و ايثارگران شهرستان مؤيد حماسه‌آفرينى‌هاى مردم اين سامان است و تقدیم 84 شهید رتبه اول ایثارگری را نسبت به جمعیت دارا می باشد.
وجود شخصيتهاى بزرگ علمى فرهنگى و ادبى آران و بيدگل، شاخصه مهم ديگرى در بازيافت و پيشينه هويت ديني ـ فرهنگى اين شهرستان است.
از بزرگان و معاريف علوم دينى در آران و بيدگل كه آثار و تأليفات بسيارى نيز از خود بجا گذاشته‌اند مى‌توان به ملاغلامرضا آرانى، ملامحمد جعفر بيدگلى، ملامحمدعلى آرانى، ملااحمد مجتهد بيدگلى، آيت‌اله عاملى، ملامحمد باقر بيدگلى، ملاعلى آرانى، ملامحمود فاضل بيدگلى، ملامحمد زمان نوش‌آبادى و … اشاره نمود.
همچنين از سخنوران و نام‌آورانى همچون نگاهى آرانى، فائض بيدگلى، صباحى بيدگلى، اديب بيضايى آرانى، وصاف بيدگلى، دائى آرانى، داورى آرانى، بزمى بيدگلى، سرشار آرانى واصف بيدگلى، فلاح آرانى و … مى‌توان نام برد كه آثار و سروده‌هاى بسيارى از آنان باقى است.
ملا محمدعلى آرانى (1250 ـ 1327 ق)، فرزند ملامحمدمهدى، از فقيهان و عالمان ربانى آران كه رساله‌ها و نسخ خطى نفايس المسائل و عرايس الوسايل، اجتهاد و تقليد، احكام الرضاع، حكم ماءالبئر، حواشى بر قوانين، رسائل و مكاسب از آثار اوست. وى از شاگردان معروف آخوند خراسانى بوده است.
اينك وجود آثار و ابنيه‌هاى تاريخى از جمله كاروانسراى تاريخى مرنجاب در كنار طبيعت بكر و ناشناخته كوير مركزى ايران و درياچه شگفت‌انگيز و سفيدپوش نمك در آران و بيدگل و قلعه سيزان، كرشاهى و شاه عباس ابوزيدآباد اين خطه را ميزبان هزاران گردشگر داخلى و خارجى نموده است.
اين شهرستان داراى آثار تاريخى و جاذبه‌هاى گردشگرى فراوانى است كه از جمله آنها مى‌توان به : امامزاده محمد هلال ابن على (ع)، امامزاده هادى (ع)، امامزاده قاسم (ع)، امامزاده محمد نوش‌آباد، مسجد جامع قاضى، مسجد نقشينه آب‌انبارها، مسجد جامع نوش‌آباد، حسينيه‌ها و بقاع متبركه در اين شهرستان را نام برد.
آمار قبولى دانش‌آموزان آران و بيدگل در مسابقات استانى با كسب مقام‌هاى علمى و آموزشى در سطح كشور از نشانه‌هاى توجه به اين مهم است.
دیدگاه خود را بنویسید